Bilgi kirliliği ve algının olduğu internet dünyasında haber kaynaklarının doğruluğunu araştırmak oldukça elzem bir konudur.
Kaynağın doğru olduğunu anlamak için ilk önce haber kökenli bir kaynak olduğunu doğrulamak gerekir. Google’ın haber sitelerini içeren doğrulanmış haber sitelerinin derlendiği “Google Haberler” hizmetini bizlere sunmaktadır.
Twitter, facebook ve Instagram gibi sosyal medya mecralarında ise doğrulanmış kullanıcı anlamına gelen mavi rozet sistemi kullanılmaktadır. Mavi rozetli hesaplar sosyal medya mecralarına kendilerini kanıtlamış hesap anlamına gelmekte ve bir nebze doğru olabileceği anlamına gelmektedir. Lakin bir hesabın mavi rozetli olması yinede %100 doğrudur anlamına gelmez.
Google, Apple ve diğerleri gibi büyük teknoloji şirketlerinin COVID-19’a katkıda bulunup kullanıcıları haberdar etmesini ve onlara faydalı ipuçları vermesini zaten görüyoruz. Facebook’un da aynı yönde adımlar attığını gördük. Bununla birlikte, sosyal medya devinin Instagram’ı da insanları koronavirüs hakkında bilgilendirmek için elinden geleni yapıyor. Fotoğraf ve video paylaşım uygulaması, kullanıcının beslemesinde en iyi şekilde koronavirüs önleme ipuçlarını göstererek bir haber kaynağı olarak hareket edecektir. Gösterilen sekme, Dünya Sağlık Örgütü’nden ve yerel sağlık bakanlıklarından gelen bilgilere bağlanacak, Ayrıca, kullanıcılar aramaya çalıştıklarında Instagram’ın COVID-19 ile ilgili artırılmış gerçeklik efektlerini bünyesinde sakladığını da bildirdi. Bu, koronavirüs ve çevresinde yapılan şakalara ilişkin dezenformasyonu sınırlamak için yapılmaktadır.
Güvenli Google araması için Google Ayarlardan güvenli aramayı etkinleştir seçeneği kullanılmalıdır. Arama ayarlarından “Güvenli Arama filtreleri” uygunsuz müstehcen resim vb. gösterimini her zaman engelleyebilirsiniz.
Google arama sonuçlarında COVID-19 içeren sorgularda WHO verilerini derlenmiş bir şekilde öncelikli olarak bize sunmaktadır. Koronavirüsü danışma bilgisi, Koronavirüsü durum değerlendirmesi, Koronavirüsü Soru & Cevap, El yıkama ve dezenfektasyon ile ilgili uygulama videoları gibi bilgilere güvenilir kaynaktan ulaşmamızı sağlamaktadır.
Bu ayın başlarında Instagram , COVID-19 ile ilgili zararlı yanlış bilgileri kaldırdığını açıkladı . Bir kullanıcı koronavirüs ile ilgili hashtag’e dokunduğunda, uygulama WHO ve diğer yerel sağlık yetkililerinden kaynakları göstermektedir.
Instagram ve Facebook, maske satmayla ilgili reklamları ve ticari listeleri zaten yasakladı. Ancak başka alanda olan uygunsuz reklamları da şikayet mekanizması ile kontrol etmektedir. Şikayet ettiğiniz reklam hakkında nasıl hızlı işlem yapıldığına şahit olabilirsiniz.
Twitter şikayetleri dikkate alarak asılsız bilgi ve haber kaynaklarını sıralama düşüren hatta görünürlüğünü kaldıran bir algoritmaya sahiptir. Yeni bir haber gördüğünüzde o haberin doğruluğunu test için tekrar tekrar kaynağın pozisyonunu kontrol edebilirsiniz.
Sosyal mecraların bize sunduğu doğru bilgi olanaklarının yanı sıra kendi çabamızı da dahil ederek internet dünyasında haberleri sağlıklı alabilmek için sürekli birbiri ile kıyaslama ile sağlamasını analiz etmek gerektiğini hatta asılsız haberleri önceden farketmek ve internette doğru bilginin dolaşımına katkı sağlamak için; bilgi kaynağının güvenilir olması, bilgiye/habere birden fazla kaynaktan ulaşmak, eleştirel bir bakış açısı edinmek ve bilgileri farklı kaynaktan teyit etmek gerektiğini unutmayalım.
Makale: Ali Değişmiş